Kwota wolna od potrąceń 2020

Podczas swojej interwencji komornik może zająć tylko część naszej wypłaty. Pozostała jej część to tak zwana kwota wolna od potrąceń. Ile zatem wynosi kwota wolna od egzekucji w 2020? Ile komornik może zabrać z renty, a ile z emerytury? Kiedy kwota wolna od potrąceń nie będzie nas dotyczyć? Wyjaśniamy!

Kwota wolna od potrąceń: podstawa prawna

„W przypadku egzekucji komorniczej oraz zajęcia konta bankowego komornik może przejąć tylko część naszych dochodów. Pozostała kwota musi zostać pozostawiona dłużnikowi do jego dyspozycji tak, aby mógł zaspokoić swoje podstawowe życiowe potrzeby” – wyjaśniają finansowi eksperci z Aasa.

Zapis o tym znajdziemy w Kodeksie Pracy:

Art. 87¹.

§1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę

w wysokości:

1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;

3) 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.

Osoby, które pracują tylko na część pełnego etatu, będą mieć kwotę wypłaty pomniejszoną proporcjonalnie do wymiaru przepracowanych godzin

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty określone w § 1 ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Przykładowo, kwoty wolne od potrąceń w 2018 dla osoby pracującej na pół etatu uprawnionej do zmniejszenia podatku wynosiły odpowiednio 797,50 zł dla podstawowych kosztów oraz 802,50 zł dla podwyższonych kosztów uzyskania przychodu.

Wysokość potrącenia może zostać zwiększona, jeśli pracownik z własnej woli wyrazi na to pisemną zgodę:

Art. 91. § 1. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

§2. W przypadkach określonych w § 1 wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) określonej w art. 87¹ § 1 pkt 1 – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy;

2) 80% kwoty określonej w art. 87¹§1 pkt 1 – przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1.

Wysokość kwoty wolnej od potrącenia zależy głównie od minimalnego wynagrodzenia. Zajęcia komornicze w 2018 roku zaczynały się od kwoty 1530 złotych. Rok później w wyniku podwyższenia minimalnego wynagrodzenia kwoty wolne od potrąceń w 2019 roku wzrosły o ponad 100 złotych.

Kwota wolna od potrąceń: czym jest i jak ją wyliczyć?

„Aby zapewnić dłużnikowi środki do życia, możliwe jest przejęcie tylko określonego procentu całkowitego wynagrodzenia. Pozostałe pieniądze to właśnie kwota wolna od egzekucji, której pozostawienie gwarantuje nam polskie prawo” – tłumaczą specjaliści z innowacyjnej firmy finansowej Aasa Polska, której domeną są pozyczki na raty.

Kwota wolna od potrąceń obliczana jest przy pomocy odjęcia od kwoty minimalnego wynagrodzenia brutto:

składki ZUS,
składki zdrowotnej w wysokości 9%,
zaliczki na podatek dochodowy,
kosztów uzyskania przychodu,
wpłaty na PPK.

Koszty uzyskania przychodu dzieli się na podstawowe i podwyższone, a wynoszą one w zależności od ich wariantu 250 złotych lub 300 złotych.

W przypadku młodych osób, które mogą skorzystać z ulgi „zerowy PIT”, kwota wolna od potrąceń odpowiednio wzrasta. Dodatkowo osoby do tego uprawnione mogą skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek.

Na wysokość kwoty wolnej od potrącenia wpływa również uczestnictwo w Pracowniczym Planie Kapitałowym (PPK).

Wysokość pozostawianej pensji zmienia się z roku na rok. Przykładowo, kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2018 roku była niższa od tegorocznej kwoty o prawie 350 złotych.

Ile komornik może zabrać z emerytury?

Emeryci są szczególnie chronieni prawem, a ich kwota wolna od potrąceń nie jest naliczana od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie z artykułem 140 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych potrącenia komornicze nie mogą przekroczyć:

a) 60% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3,

b) 50% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności inne niż wymienione w art. 139 ust. 1 pkt 3, z uwzględnieniem lit. c,

c) 25% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu wyłącznie należności egzekwowane, o których mowa w ust. 1 pkt 3;

W praktyce oznacza to, że:

W przypadku niespłaconych długów, w tym kredytów, pożyczek, zaległego czynszu oraz innych zobowiązań niealimentacyjnych komornik może zająć tylko 25% emerytury.
W przypadku zobowiązań związanych z pobytem w domach pomocy społecznej lub zakładach opiekuńczo-leczniczych komornik może zając tylko 50% emerytury.
W przypadku długu związanego z alimentami komornik może zabrać tylko 60% emerytury.

Oprócz powyższych limitów istnieje również kwota wolna od zajęcia, która jest naliczana od emerytury minimalnej. Jej wysokość wynosi w 2020 roku 1200 złotych brutto. Kwoty te określa artykuł 141 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

1) 500 zł – przy potrącaniu:

a) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,

b) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4;

2) 825 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;

3) 660 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1–2b i 6–9;

4) 200 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10

Poniżej wyjaśnimy, ile komornik musi pozostawić emerytury w zależności od rodzaju długu:

500 zł – w przypadku należności alimentacyjnych;
825 zł – w przypadku niespłaconych długów niealimentacyjnych;
660 zł – w przypadku długów związanych z niesłusznie pobieranymi świadczeniami pomocy społecznej;
200 zł – w przypadku kwot potrącanych na poczet pobytu w domach opieki społecznej oraz zakładach opiekuńczo-leczniczych.

Komornik nie może też zająć „trzynastki”, której cała kwota musi pozostać do dyspozycji emeryta.

Ile komornik może zabrać z renty?

W przypadku rent kwota wolna od potrąceń jest taka sama jak w przypadku emerytur, gdyż obowiązują je te same przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.